Çin, nadir toprak elementleri ve bu elementlerden üretilen mıknatısların ihracatı için yürürlüğe koyduğu yeni onay süreci kapsamında, şirketlerden üretim detayları ve gizli müşteri bilgileri talep ediyor. Financial Times’ın haberine göre, Pekin’in bu uygulaması Batılı şirketlerde veri güvenliği ve teknoloji transferi konusunda ciddi kaygılara neden oldu.
İhracat izni alabilmek için firmaların, ürünlerin teknik özelliklerinden sevkiyat detaylarına kadar kapsamlı bilgiler sunması bekleniyor. Ayrıca şirketlerin, normalde ticari sır kabul edilen müşteri listelerini de Çinli yetkililere teslim etmesi gerekiyor. Uzmanlar, bu adımın Çin’in ticari sırları doğrudan elde etmek için uyguladığı stratejik bir yöntem olduğunu belirtiyor.
Nadir toprak elementleri; elektronik cihazlardan elektrikli araç motorlarına, rüzgar türbinlerinden savunma sanayi ürünlerine kadar pek çok alanda hayati öneme sahip. Çin, bu minerallerin işlenmesi ve mıknatıs üretimi konusunda dünya pazarında baskın bir konumda bulunuyor.
Alman mıknatıs üreticisi Magnosphere’in CEO’su Frank Eckard, Çinli yetkililerin ihracat izni için firmalardan “gizli bilgiler” talep ettiğini belirterek, “Bu, Çin’in bilgiyi çalmaya çalışmak yerine resmi yollarla elde etme meselesidir” ifadesini kullandı.
Uzmanlar, bu tür taleplerin ticari şeffaflığı zedelediğini ve şirketlerin fikri mülkiyet haklarını tehdit ettiğini vurguluyor. Batılı ülkeler ise, Çin’e olan bağımlılığı azaltmak için alternatif tedarik zincirleri kurmaya yönelik çalışmaları hızlandırmış durumda.
Nadir toprak elementleri nedir?
Nadir toprak elementleri, periyodik tabloda lantanitler olarak bilinen 15 elementin yanı sıra skandiyum ve itriyumdan oluşan toplam 17 elementlik özel bir gruptur. Bu metaller, yüksek manyetik özellikleri ve elektriksel iletkenlikleri nedeniyle savunma sanayi, yenilenebilir enerji, elektronik ve ulaşım gibi stratejik alanlarda vazgeçilmez hammaddeler arasında yer alır. Dünyadaki nadir toprak işleme kapasitesinin yaklaşık %85’i Çin’in kontrolündedir.