Nisan ayında dış ticaret açığı 9,9 milyar dolar, cari işlemler açığı da 7.9 milyar dolar oldu. Merkez Bankası’nın açıkladığı Ödemeler Dengesi rakamlarında dikkat çeken unsurlardan birisi dış açığa karşı cari açığı kapatması beklenen turizm gelirlerinin pahalılık nedeniyle yerinde sayması oldu. Pahalığın temel nedeni ise artan enerji, gıda, vergi, işçilik gibi Türk Lirası maliyetlere karşın döviz kurunun enflasyonu yukarı çekmemesi için Merkez Bankası’nın kontrolünde sınırlı yükselmesi. Diğer yandan otel ve restoranlar başta olmak üzere bir kısım işletmenin geçtiğimiz dönemlerden alışkanlık edindikleri ve yanı sıra rekabet eksikliği nedeniyle yüksek kar elde etmek için astronomik fiyat artışlarına gittiği eleştirisi de mevcut.
Şimdi bu durumu resmeden rakamlara bakalım. Ödemeler dengesi rakamlarına göre geçen yılın aynı dönemine göre seyahat gelirleri çok az bir miktar (yüzde 7) artarak 11,6 milyar dolardan 12.4 milyar dolara çıkabildi. Oysa pandeminin ardından seyahat gelirleri hem aylık hem yıllık olarak uçuşa geçmişti. Pandemiden önce yıllık 38 milyar doları aşan turizm gelirleri 2020’de hızla 14 milyar dolara inmiş sonrasında ise jet hızıyla yükselerek yıllık 56.3 milyar dolara çıkmıştı.
NİSAN VE MAYISTA FARK ARTMIŞTI
Ancak bu yılın ilk 4 ayına bakıldığında yüzde 7’lik artış geçtiğimiz yıllara oranla çok düşük bir artış hızına işaret ediyor. Aylık olarak incelendiğinde özellikle yılın ilk yarısı ve bahar aylarından itibaren 2022’den 2023’e çok büyük bir artış gözlemlenirken (grafikte gri çizgi ile yeşil çizgi arasındaki fark) 2023’te ile 2024 arasında da aralık biraz daralsa da nisan, mayıs ve haziran aylarında açıldığı yani gelirlerin önceki yılın aynı ayına göre önemli oranda arttığı görülüyor. Turizm gelirlerinin pik yaptığı ağustos ayından sonra ise aylık olarak farkın ekim ayı hariç çok da açılmadığı da grafiğimizde görülüyor.
İSTANBUL’DAKİ TOPLANTILAR İPTAL
Turizmdeki duraksamanın izleri sadece güney ve Ege’ye gelen turistler açısından değil özellikle Türkiye’de yapılacak olan şirket toplantılarında da görülüyor. Yabancı bir bankanın İstanbul’da otel ve yemek fiyatları çok yükseldiği için yapılacak yıllık olağan toplantıyı yılbaşında yaptıkları bütçeye göre astronomik artış olduğu için iptal ettiği öğrenildi. Toplantı uzaktan bağlantı ile gerçekleşti. Bir çok yabancı şirket ve kişi de yılbaşında yapılan bütçeye uymadığı için Türkiye’deki toplantıları iptal ederek uzaktan bağlantı ile toplantılarını yapıyor.